Kamp Amersfoort herdenkt gefusilleerde verzetsmannen uit Rotterdam

Rotterdam - Bij Kamp Amersfoort zijn gistermiddag de 31 verzetsmannen uit voornamelijk Rotterdam herdacht die precies 75 jaar geleden werden doodgeschoten op de Leusderheide. Bij monument Gevangene voor het vuurpeloton lazen nabestaanden aangrijpende afscheidsbrieven voor van hun oom of grootvader. Na de laatste woorden van één van hen (,,Dag lieve, ik ga.’’) werd een minuut stilte gehouden.

Tot de 31 gefusilleerde mannen behoorde ook dominee Jan Kars, die voorganger was in wat thans Capelle-West is. Hij was de eerste predikant die om het leven werd gebracht in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Kars vierde het Laatste Avondmaal voor zijn lotgenoten, nadat op 29 december 1942 om elf uur werd medegedeeld dat de verzetsmensen om twee uur ‘s middags zouden worden gefusilleerd. Zijn kleinkinderen waren vanmiddag aanwezig om hem te herdenken.

Het was voor het eerst dat nabestaanden bij Kamp Amersfoort samenkwamen om de groep gefusilleerde mannen gezamenlijk te herdenken. Tot de meer dan honderd aanwezigen behoorde ook de zoon van Jacob Joseph Rozendaal, de 87-jarige Harry Rozendaal, die speciaal was overgekomen uit Canada. Niet eerder bezocht hij Kamp Amersfoort. Ook een zoon van Gerrit Surquin woonde de herdenking bij. 

Een neef van Andries Stemerding overhandigde de originele afscheidsbrief van zijn oom aan Willemien Meershoek, directeur van Kamp Amersfoort. ,,Er is moed voor nodig om onrecht te bestrijden’’, sprak Meershoek. ,,Deze mannen hadden moed. Zij namen verantwoordelijkheid, ook al kostte hen dit hun leven.’’

Vrijwilliger Edie Brouwer van Kamp Amersfoort, die de families opspoorde, las in de natte sneeuw de namen van 30 verzetsmannen voor. Eén slachtoffer is nooit geïdentificeerd.

Van de 31 verzetsmannen waren de meesten afkomstig uit Rotterdam en omgeving. Dertien waren lid van de Leeuwengarde en ter dood veroordeeld wegens hulp aan de vijand, sabotage, spionage en verboden wapenbezit. 

De zeven leden van de Nederlandse Volksmilitie waren veroordeeld wegens (mislukte) aanslagen rond Rotterdam. De tien leden van de CPN vormden de eerste groep die ter dood werd veroordeeld voor het maken, drukken en verspreiden van een verzetskrant (De Waarheid). 
 
De directe omgeving van Kamp Amersfoort, in het bijzonder de Leusderheide, was de grootste executieplek van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.