Jacqueline werd begraven op haar verjaardag, volkomen alleen

Rotterdam - Stichting de Eenzame Uitvaart Rotterdam (dEUR) verzorgt samen met de gemeente Rotterdam waardige uitvaarten voor Rotterdammers die begraven worden zonder nabestaanden. Voor elke uitvaart schrijft een dichter een speciaal gedicht dat hij of zij voordraagt. Na afloop volgt een verslag.  De Havenloods plaatst dit eerbetoon. Omdat we geen enkele Rotterdammer eenzaam het graf in willen laten gaan.

Maandag 11 september 2023, 08.30 uur
Begraafplaats St. Laurentius, Rotterdam
Dichter van dienst: Hester Knibbe
Auteur verslag: Daniël Dee

De nacht heeft geen verkoeling gebracht, dus op maandagochtend, wanneer we samenkomen voor een nieuwe eenzame uitvaart, is het nog steeds warm. De dragers en de rouwauto staan al op het terrein van begraafplaats St. Laurentius, zo ook twee uitvaartverzorgsters van Dela Goetzee en Peter de Ruiter. Peter is eenmalig aanwezig om opnames te maken voor een podcast over gemis. Niet veel later komen ook Bianca Boer, Irene Maaskant (bestuurslid van onze stichting dEUR) en dichter van dienst Hester Knibbe aan. 

We zijn bijeen om de laatste groet aan mevrouw Jacqueline Theodora van Hulsteijn (*11-09-1950, Rotterdam – †16-08-2023, Rotterdam ) te brengen. De dag van haar uitvaart is tevens haar verjaardag. Ze zou 73 jaar geworden zijn, maar het mocht niet zo zijn. Mevrouw Van Hulsteijn heeft een broer en een zus. Zij wilden geen bemoeienis en wilden ook niet bij de uitvaart aanwezig zijn. De broer heeft nog wel DNA afgestaan ter identificatie. Hij had geen goed woord voor haar over. Vermoedelijk had zij psychische problemen, maar zeker weten doen we dat niet. Ook bij deze mevrouw is er praktisch geen informatie bekend over het leven dat ze geleid heeft. 

Bij het graf, wanneer de dragers de kist op de houten steunbalken hebben gezet, zie ik dat mevrouw van Hulsteijn naast een jongeman komt te liggen die in 2001 is overleden en niet ouder is geworden dan 18 jaar. Een van de uitvaartverzorgsters neemt het woord. Ze begint met een citaat van J.A. Deelder: ‘Alles blijft, alles gaat voorbij, alles blijft’, en ze heet ons welkom. Ze vertelt dat we niet weten wat de laatste woorden waren van mevrouw van Hulsteijn en dat we niet weten naar welke muziek ze graag luisterde, dat het treurig is dat er geen bekenden op haar uitvaart aanwezig zijn, maar dat ook de mogelijkheid bestaat dat ze daar vrede mee had. Hester Knibbe leest haar gedicht voor en laat het achter op de kist. Daarna is het eigenlijk de bedoeling om Canon in D van Johann Pachelbel te laten horen terwijl de dragers de kist in het graf laten zakken, maar de muziekinstallatie laat het afweten. Gelukkig kunnen we alsnog het muziekstuk horen via de smartphone van Peter de Ruiter. Na afloop van het muziekstuk neemt iedereen nog persoonlijk afscheid van mevouw Van Hulsteijn. Er staat weer een emmer met zand en schepje klaar, daar wordt dit keer wel gebruik van gemaakt. Elke aanwezige werpt een schep zand op de kist en buigt voor een laatste keer voor het graf.


Voor Jacqueline Theodora van Hulsteijn

Vandaag 11 september, datum waarop u
jaren geleden het lijf van een moeder uit
gleed, allengs leerde wat het betekent

een naam een lichaam te hebben, om
kennis te maken met liefde haat
geven en nemen, slijtage. U hoorde

misschien als finale de wind, verkeer
in de straat op het plein, verlangde naar
zoiets simpels als een hand vasthouden: bang

alleen te zijn. Een lichaam heeft zijn gebreken
een hoofd is een wirwar van streken met een veel
te fragiele bedrading: een kortsluiting – ach

en waar blijven dan die je ooit lief hebt gehad?


© gedicht Hester Knibbe © verslag Daniel Dee