Na een turbulent leven waar hij niet tegen opgewassen was, wordt meneer Janssen nét niet helemaal alleen begraven

Rotterdam - Stichting de Eenzame Uitvaart Rotterdam (dEUR) verzorgt samen met de gemeente Rotterdam waardige uitvaarten voor Rotterdammers die begraven worden zonder nabestaanden. Voor elke uitvaart schrijft een dichter een speciaal gedicht dat hij of zij voordraagt. Na afloop volgt een verslag.  De Havenloods plaatst dit eerbetoon. Omdat we geen enkele Rotterdammer eenzaam het graf in willen laten gaan.

Woensdag 30 augustus 2023, 09.00 uur
Begraafplaats St. Laurentius, Rotterdam
Dichter van dienst: Bianca Boer
Auteur verslag: Daniël Dee

Het is hondenweer, de regen valt met bakken uit de hemel, wanneer we op woensdagochtend verzamelen op de begraafplaats St. Laurentius voor een nieuwe eenzame uitvaart. Omdat ik twintig minuten moet fietsen, ben ik doorweekt. Mijn natte broek kleeft aan mijn benen en de kou trekt langzaam in mijn botten terwijl we schuilen onder de toegangspoort. De aanwezigen op deze neerslachtige ochtend zijn een medewerkster van de begraafplaats, Mariska van Dela Goetzee, Jonne van de gemeente en ik. De dichter van dienst is Bianca Boer. 

Ik vind het altijd opmerkelijk hoeveel impact de weersomstandigheden hebben op de directe omgeving. Zo oogt de begraafplaats troosteloos in de inmiddels gestaag vallende regen uit de grijze hemel, wanneer we achter de vier dragers en de rijdende draagbaar naar het graf lopen, een beetje zigzaggend langs de plassen. Zelf het klokgelui klinkt mistroostiger dan normaal. 

We zijn bij de uitvaart van Johannes Adrianus Hendrikus Janssen (*26-07-1957, Leiden – † 19-08-2023, Rotterdam). Meneer Janssen woonde tot zijn veertigste in zijn ouderlijk huis. Hij is deze woning kwijtgeraakt doordat ‘de sociale dienst de huur niet doorbetaalde’. De informatie die verder over dhr. Janssen bekend is doet vermoeden dat hij een turbulent leven heeft gehad, een leven waar hij niet helemaal tegenop gewassen was. Nadat hij in de nachtopvang belandde, kon hij doorstromen naar een zelfstandige woning. Ook die woning raakte hij kwijt. Het was inmiddels bekend dat hij de laatste woning waarin hij verbleef eveneens moest verlaten, maar daar kwam het niet meer van. Althans, meneer Janssen verliet die woning niet levend. 

Bij het graf staat dit keer weer een speaker annex muziekinstallatie op een statief. Nadat de dragers de kist op de op de houten steunbalken boven het graf hebben gezet, klinkt You’re Nobody ’Till Somebody Loves You van Dean Martin uit de speaker. Na het nummer vertelt Mariska wie de overledene was en geeft dan het woord aan Bianca. Terwijl ik haar paraplu boven haar hoofd houd, leest Bianca haar gedicht. Tot slot wordt er weer muziek gedraaid, ditmaal Andrea Bocelli met zijn megahit Con Te Partirò (Ik zal met jou vertrekken). Het begint meteen veel harder te regenen. 

Als het nummer bijna is afgelopen, komen er drie mensen aangelopen. Het blijkt om de zus van meneer Janssen te gaan met haar eigen dochter alsmede een zoon van een oud-collega van meneer Janssen. Zij wilden toch nog afscheid nemen. Zowel de zus als ook de nicht van meneer Janssen willen nog iets zeggen. Uit hun woorden blijkt dat hij geen makkelijke jeugd heeft gehad, maar dat hij sterk was, slim en aanleg had voor tekenen. Ze stonden niet altijd achter de keuzes die hij later in het leven maakte, maar het was zijn leven. Ze hopen dat hij nu de rust heeft gevonden die hij zo verdient.

Uit respect verlaten wij alvast het graf van meneer Janssen, zodat de drie in alle rust op hun eigen manier nog afscheid van hem kunnen nemen. Het is dan eindelijk gestopt met regenen.


meneer is, meneer heeft, meneer behoeft

er is veel over u geschreven, meneer Janssen
werknemers van instanties die over u waakten
hielden nauwkeurige rapporten bij
in het verslag van het laatste telefonisch contact
negen dagen voor uw dood, staat:

            meneer woonde veertig jaar in zijn ouderlijk huis
            meneer raakte dat kwijt en kwam terecht in de nachtopvang

            meneer kon vandaar uitstromen naar een zelfstandige woning
            het ontbreekt meneer aan overzicht

            meneer raakte deze woning kwijt wegens overlast 
            veroorzaakt door mensen uit het netwerk van meneer

            al met al kreeg meneer de kans opnieuw zelfstandig te wonen
            in de huidige woning is een soortgelijke situatie ontstaan

            meneer heeft moeite met slapen 
            de huidige zorg dient te worden uitgebreid

            eerder, zo gaf meneer aan, sliep meneer ook niet goed
            in de tussentijd is meneer ziek geworden

er zijn genoeg rapporten over u geschreven
wat rest zijn de vragen waarop geen antwoord meer komt
was de nacht uw vriend of vijand?
hield u van het geluid van trams in een drukke straat?
werden dingen begrijpelijker in het donker?

rust zacht meneer Janssen

© gedicht Bianca Boer © verslag Daniël Dee