Tijdelijke veldgraven op Vliegveld Waalhaven. Later zouden 51 stoffelijke resten worden overgebracht naar de Algemene Begraafplaats Crooswijk. Bron: Historische collectie Garderegiment Grenadiers en Jagers
Tijdelijke veldgraven op Vliegveld Waalhaven. Later zouden 51 stoffelijke resten worden overgebracht naar de Algemene Begraafplaats Crooswijk. Bron: Historische collectie Garderegiment Grenadiers en Jagers

Mogelijke doorbraak in streven naar gedenkteken voor gesneuvelde militairen op Waalhaven in mei 1940

Algemeen 1.846 keer gelezen

Rotterdam – Is er dan toch een doorbraak bereikt in de pogingen een monument te realiseren voor de op 10 mei 1940 op Vliegveld Waalhaven omgekomen Nederlandse soldaten? Raadsleden M. Verhoef en J. de Waard (Leefbaar Rotterdam), R. Segers-Hoogendoorn (CDA) en M. Abrahamse (VVD) stelden op 22 november 2022 schriftelijke vragen aan het college over het ontbreken van een gedenkteken voor de Nederlandse gevallenen van Vliegveld Waalhaven.

Door Peter Zoetmulder

Directe aanleiding voor de vragenstellers was het - nu een half jaar geleden - in Waalhaven Zuid neergezette noodmonumentje met een houten kruis, een particulier initiatief van Ton Meulmeester, een verre neef van K.W. Meulmeester, een van de aldaar in mei 1940 gesneuvelde Nederlandse militairen. Het goedbedoelde monumentje verkeerde eind november echter al in treurige staat. Het kruis en het infobord waren omgevallen, vervuild en totaal onleesbaar geworden.

Leefbaar Rotterdam, CDA, VVD én D66 vinden het onbegrijpelijk dat er nog geen permanent herdenkings-monument bestaat voor de 51 Nederlandse militairen die op die locatie het hoogste offer brachten voor vrede en veiligheid en de verdediging van Rotterdam. Onder de ruim vijftig Nederlandse slachtoffers van de strijd tegen de Duitsers zijn dertig man van het 3e bataljon van het regiment Jagers van de landmacht. De andere gesneuvelden zijn van de grondverdediging (waaronder de luchtafweer), het grondpersoneel van de luchtmacht (Militaire Luchtvaart, ML) en de Luchtwachtdienst. Onder de slachtoffers bevinden zich ook Rotterdammers, zoals G. Kooijman, W.J. Dönzelman en H. Nieuwkamp.

Als voorbeeld van een passend gedenkteken moge dienen de plaquettes die - dankzij de Stichting Herdenking Militaire Erehof ’s-Gravenhage, Studiegroep Historisch Ockenburg en een welwillende Haagse ondernemer - in 2013 zijn aangebracht op de locatie van het voormalige hulpvliegveld Ockenburgh aan de Wijndaelerweg in Den Haag om de Nederlandse militairen te gedenken die daar zijn gesneuveld in mei 1940.

Lees verder onder foto.

Deze plaquettes herdenken de Nederlandse soldaten die omkwamen bij de gevechten om het Hulpvliegveld Ockenburgh in mei 1940. Foto: tracesofwar.nl

Cruciale vraag van de raadsleden is of het college bereid is om er daadwerkelijk werk van te gaan maken en binnen afzienbare tijd een permanent herdenkingsmonument voor de 51 gesneuvelde Nederlandse militairen op Waalhaven te realiseren.

Gedenktekens ter plekke
Namens het college liet burgemeester Aboutaleb in antwoord op de gestelde vragen onlangs weten dat er in Rotterdam slechts twee vroege gedenktekens zijn die herinneren aan militairen op de plek waar zij zijn omgekomen. De eerste is een plaquette op het wachthuisje van de voormalige Willemsbrug. Deze is aangebracht in 1950. De tweede is de gedenksteen aan de Zweth (vlakbij Overschie), kort na de oorlog geplaatst.

“De laatste jaren is de belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog gegroeid en daarmee de aanvragen voor gedenktekens. Sinds 2016 zijn er in Rotterdam drie gedenktekens ter markering van plekken waar militairen zijn omgekomen bijgekomen. Dit zijn het Short Sterling-gedenkteken in Crooswijk (2018), het Blenheim-gedenkteken in Hoogvliet (2021) en het informatiebord (aan het Parmentierplein in het gebied Waalhaven Zuid, red.) dat herinnert aan de aanval van de Britse bommenwerpers op het door Duitsers bezette vliegveld Waalhaven (2016).”

Omdat het college herdenken belangrijk vindt, heeft het college in 2018 Beleidsregels gedenktekens openbare ruimte 2018 vastgesteld en de Commissie van advies inzake straatnamen en gedenktekens uitgebreid met advisering inzake gedenktekens, zo wordt opgemerkt, waarop het schrijven besluit met:
“Naar aanleiding van uw vragen heeft de commissie onderzoek gedaan naar de strijd om vliegveld Waalhaven. Daarbij zijn ook personen en organisaties in kaart gebracht die eerder betrokken waren bij de plaatsing van het informatiebord. Het college spant zich in om met hen én met de legeronderdelen die destijds betrokken waren bij de strijd om vliegveld Waalhaven tot een gezamenlijk initiatief te komen om de gevallenen permanent te herdenken.”

Lees verder onder foto.

De tijdelijke graven van de bij de verdediging van Vliegveld Waalhaven gesneuvelde Nederlandse militairen, met de verwoeste hangars en loodsen van Koolhoven Vliegtuigen N.V. op de achtergrond. Foto: nimh-beeldbank.defensie.nl

Doorbraak
Deze uitspraak lijkt op een doorbraak te wijzen, zo meent ook de voorzitter van de Vereniging 18 juni, Jurriaan Wouters, die zich - met andere medestanders - al lange tijd inspant voor de verwezenlijking van een gedenkteken voor de gesneuvelde Nederlandse soldaten. Kortgeleden nog, in november 2022, werd vanuit de vereniging een petitie opgesteld met de volgende tekst: ‘Wij, Inwoners en medestanders constateren dat op de plek van het voormalige vliegveld niets herinnert aan de militairen die voor ons zijn gesneuveld en verzoeken aan de gemeente Rotterdam alle benodigde medewerking (zoals vergunningen en subsidie) om een waardig monument op te richten op de locatie van het voormalige vliegveld Waalhaven.’

Voor de volledige tekst van de petitie (en de mogelijkheid om de petitie te ondertekenen) ga naar:
https://petities.nl/petitions/richt-een-oorlogsmonument-op-bij-vliegveld-waalhaven?locale=nl

De militairen die tijdens de meidagen van 1940 bij de strijd om vliegveld Waalhaven zijn omgekomen maar ook andere, in Rotterdam gesneuvelde soldaten en mariniers, zijn uiteindelijk begraven op de gemeentelijke begraafplaats Crooswijk, waar nabestaanden de graven kunnen bezoeken. Dit deel van begraafplaats Crooswijk is na de oorlog als militair erehof aangewezen. Jaarlijks organiseert de gemeente hier op 4 mei een herdenking in aanwezigheid van onder anderen de burgemeester.

Voor meer achtergrondinformatie op dehavenloods.nl:

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Het laatste nieuws

Uit de krant