Gedrag verkeerd, kind zelf oké!

Hoogvlieter van de Week Anton Horeweg is geboren en getogen op Meeuwenplaat. Hij geeft al 34 jaar les in het basisonderwijs, waarvan 20 jaar op De Peperklip in Schiedam. Op deze school in een achterstandswijk zitten ook veel kinderen met gedragsproblemen. Hij heeft hier bewust voor gekozen, wil het verschil maken voor deze kinderen. Inmiddels heeft Anton vijf boeken geschreven en geeft hij zo’n 65 lezingen per jaar. Zijn zesde boek komt binnenkort uit. Anton meent dat onverbeterlijke kinderen niet bestaan. “Als leerkrachten het gedrag van de ruim 10.000 thuiszitters beter begrijpen, kijken en reageren ze wellicht ook anders op het gedrag van dergelijke kinderen. Wellicht dat het huidige schoolsysteem ook aangepast moet worden her en der?”

Hoogvliet - Elke week zit je oogappel bij de directeur wegens ongeoorloofd gedrag. En dan hebben we het niet over afkijken of teveel kletsen, maar echt buitensporig gedrag. Hij/zij belooft verbetering en doet het vervolgens toch weer, terug naar de directeur dus. Deze schijnbaar onverbeterlijke kinderen vormen een uitdaging voor Anton Horeweg en zijn collega-leerkrachten. Op de school waar hij lesgeeft, zat bijvoorbeeld een jongen die regelmatig uit z’n stekker ging, echte woede-uitbarstingen. Anton: “Zijn ouders gaven school de schuld, school gaf de ouders de schuld en het resultaat was dat ik met die jongen door de school liep en geen enkele leerkracht hem meer in de klas wilde hebben. Zo’n kind van 11 jaar voelt heus wel dat hij nergens welkom is. Dat heeft me zo geraakt, zo’n kind doet dat toch niet expres, daar is vast meer aan de hand. In Nederland zijn zo’n 10.000 thuiszitters, kinderen die kennelijk niet in het Nederlandse schoolsysteem passen. Voor hen helpt de gewone manier van straffen, belonen en lesgeven niet. Ik meen dat als mensen snappen waarom kinderen bepaald gedrag vertonen, zij anders naar hen kijken en anders op hun gedrag reageren. Gedragsproblemen hebben diverse oorzaken, maar zeker als ze zijn ontstaan als gevolg van mishandeling of misbruik blijft dit een pijnlijk onderwerp. Je moet ouders namelijk niet onterecht beschuldigen van mishandeling, het moet geen heksenjacht worden. Ga eerst met de ouders in gesprek en besluit vervolgens of verdere actie nodig is. Voor mijn nieuwste boek, “De Traumasensitieve School”, heb ik kinderen geïnterviewd die bijvoorbeeld een vechtscheiding, mishandeling of misbruik hebben meegemaakt of verslaafde ouders hebben. Deze kinderen van de jongeren taskforce van de Augeo Foundation (www.augeo.nl) geven training en voorlichting aan politie en scholen. Hun belevenissen zijn ook in mijn boek verwerkt. Hun schokkende verhalen zijn vaak gerelateerd aan school. Wat had school kunnen doen? Had een leerkracht maar eens gevraagd hoe het gaat met zo’n kind, het kind wil vaak gewoon gezien worden. De leerlingen gaven toe dat ze niks verteld zouden hebben, maar het feit dat de leerkracht er voor ze was, had al veel kunnen betekenen. Zelf verwelkomen wij op onze school elke dag iedere leerling persoonlijk bij binnenkomst. Even individuele aandacht, dat scheelt al zoveel. Ik heb al vijf boeken geschreven over kinderen met gedragsproblemen, maar bij het schrijven van dit laatste boek zat ik soms met tranen in mijn ogen. Ik vind het schokkend dat wij leraren vaak geen idee hebben, over dit soort heftige trauma’s leer je niets op de PABO. Via mijn lezingen probeer ik leraren praktische tips te geven. Ik ken de theorie, kan de praktijk uitleggen en hoop iets te kunnen veranderen. Gelukkig kom ik veel bevlogen teams tegen, die ook echt iets met de materie doen. Voor deze thuiszitters moeten we misschien ons onderwijssysteem iets anders inrichten. Mijn mening is dat elk kind gewoon een leuke dag wil hebben en niet uit bed stapt met de intentie de juf te gaan pesten . Als dat dan toch gebeurt, is het aan de leerkracht te zoeken naar oplossingen. Het kind kan zichzelf vaak niet veranderen, de leerkracht als professional wel”.