Vlak voor zijn verjaardag stierf Gerrit van Straten, er was niets over hem bekend

Rotterdam - Stichting de Eenzame Uitvaart Rotterdam (dEUR) verzorgt samen met de gemeente Rotterdam waardige uitvaarten voor Rotterdammers die begraven worden zonder nabestaanden. Voor elke uitvaart schrijft een dichter een speciaal gedicht dat hij of zij voordraagt. Na afloop volgt een verslag.  De Havenloods plaatst dit eerbetoon. Omdat we geen enkele Rotterdammer eenzaam het graf in willen laten gaan. 

Vrijdag 17 maart 2023, 11.30 uur
Begraafplaats St. Laurentius, Rotterdam
Dichter van dienst: Myrte Leffring
Auteur verslag: Daniel Dee

Op vrijdag 17 maart 2023 nemen we afscheid van Gerrit Hendrik van Straten (*02-02-1940, Schiedam – † 31-01-2023, Rotterdam). Het valt me meteen op dat zijn verjaardag op 2 februari is. Van oudsher is die datum in verschillende culturen een feestdag waarop de komst van de lente en vruchtbaarheid wordt gevierd. Ik weet dit omdat mijn oudste dochter eveneens op die dag is geboren. 

De dag voor de uitvaart kwam de opdrachtbevestiging van weer een nieuwe eenzame uitvaart. Maar zover is het nu nog niet, die zal pas donderdag 23 maart zijn.

Voorbij de poort van begraafplaats Laurentius heeft zich een bescheiden groepje verzameld; vier dragers, drie mensen van de gemeente, twee mensen van Dela Goetzee, een bestuurslid van onze stichting dEUR (de Eenzame Uitvaart Rotterdam), Myrte Leffring die dichter van dienst is en ik.  

De heer Van Straten is op 31-01-2023 door de politie overleden aangetroffen in zijn woning. Na het nodige gesoebat heeft de politie op 21-02-2023 de casus overgedragen aan notariskantoor Nouwen. Op 09-03-2023 hebben zij vervolgens de casus overgedragen aan de Gemeente Rotterdam. Al die tijd lag hij in het mortuarium te wachten op zijn uitvaart. De heer Van Straten is nooit gehuwd geweest en heeft geen kinderen. Er zijn geen andere nabestaanden gevonden. Sinds 1968 woonde hij in Rotterdam. Meer is helaas niet bekend over hem. 

Wanneer de kist uit de rouwauto wordt getild en op de rijdende draagbaar wordt gelegd, zie ik aan de moeite die het kost dat het om een fors persoon gaat. Er wordt ons dan ook gevraagd of er twee mensen kunnen meehelpen met het dragen van de kist tijdens de laatste meters naar het graf. Uiteraard is dat geen enkel probleem. 

Onlangs las ik een interview met twee dichters van de eenzame uitvaart Alkmaar. Ik was vooral nieuwsgierig hoe het er bij hen aan toegaat. Wat meteen in het oog sprong was dat zo’n relatief kleine stad als Alkmaar vorig jaar maar liefst 26 eenzame uitvaarten had. Wat dat betreft verschillen we niet veel van elkaar. Alja Spaan, een van de dichters uit Alkmaar, zegt in dat interview: ‘Wat me tijdens die plechtigheid bijzonder opviel is het respect voor zo’n onbekende overledene. Van de chauffeurs van de auto tot de dragers van de kist, de medewerker van de uitvaartvereniging, de beheerder van de begraafplaats. Ze waren allemaal uiterst meelevend.’ Daarin verschillen onze steden niet, dat mag ook weleens gezegd worden. Alle betrokkenen bij een eenzame uitvaart doen dat buitengewoon respectvol. 

Bij het graf neemt als eerste een  medewerker van Dela Goetzee het woord. Zij vertelt over hoe er bij de geboorte van de heer Van Straten in ieder geval zijn moeder was en hoe wij er nu zijn bij zijn laatste moment. Dan leest Myrte Leffring haar gedicht voor en legt dat samen met meegebrachte tulpen op de kist. Op dat moment vliegt er een gakkende gans over. 

Voor de laatste persoonlijke groet staat er ditmaal een emmertje klaar met zand en een schepje. Eén voor één staan we even stil bij het graf. De stilte wordt alleen doorbroken door de doffe plof van het zand dat op de kist geworpen wordt. Na afloop vallen er een paar twijfelende druppels, maar de regen zet niet door.


In memoriam Gerrit Hendrik van Straten
2 februari 1940 – 31 januari 2023

Nog twee nachtjes slapen en het was je verjaardag.
Maakt dat uit als je al zo oud bent, tel je dan de nachtjes nog?
Of tel je de dagen, tel je af naar iets anders?
Had je iets in huis gehaald om het te vieren, een jonge klare, een halve cake?

Hield je van vissen, van skiën, van voetbal?
We weten het niet.
Hield je van westerns, trompetgeschal, van lopen in de lenteregen?
We weten het niet.

At je graag stamppot, gazpacho of saté?
We weten het niet.
Sprak je goed Engels, Frans, of slechts je moedertaal?
We weten het niet, we weten het niet.

Was het je hart, een tumor of tia?
Je nieren? Je longen? Gaf je het op?
We weten het niet. We weten alleen
dat je er was, dat je er was en waar.

We zeggen gedag, we laten je
in deze genereuze aarde neer.
We weten dat je er was. Je hoeft niet meer.


© gedicht Myrte Leffring © verslag Daniel Dee