Tegenwoordig is Auschwitz ook bij influencers populair en poseren zij op hun schoonst bij de kampingang met de spreuk: ‘Arbeit Macht Frei’
Tegenwoordig is Auschwitz ook bij influencers populair en poseren zij op hun schoonst bij de kampingang met de spreuk: ‘Arbeit Macht Frei’

Hans Citroen en de geheimen van Auschwitz: ‘De Efteling trekt minder bezoekers’

Algemeen 1.308 keer gelezen

Rotterdam - In de expositie Auschwitz-Imperium, die 1 mei opent in galerie Wind op het Noordereiland, confronteert kunstenaar Hans Citroen de toeschouwer met onderbelichte aspecten van ’s werelds gruwelijkste en meest bekende naziconcentratiekamp, een plek waar 1,1 miljoen mensen zijn vermoord.

Door Mark Boninsegna

Citroen kwam op de een of andere manier iedere keer weer in aanraking met Auschwitz. Zijn opa was een van de weinigen die het kamp levend hebben verlaten. Hoe bizar was het dat Citroen in 1992 een relatie krijgt met de Poolse Barbara Starzynska, die dan in Rotterdam woont, maar afkomstig is uit Oswiecim, de Poolse naam voor het stadje Auschwitz. Vanaf dat moment combineert Citroen bezoeken aan zijn schoonfamilie met bezoeken aan het vernietigingskamp. Zo kwamen langzaam de geheimen, die Auschwitz angstvallig verborgen probeert te houden, boven water.

Tegenwoordig is Auschwitz ook bij influencers populair en poseren zij op hun schoonst bij de kampingang met de spreuk: ‘Arbeit Macht Frei’. Citroen schrikt daar niet van: “De beheerders van het huidige kamp hebben er een toeristische trekpleister van gemaakt. Dan gebeuren dit soort dingen. De Efteling heeft minder bezoekers dan Auschwitz. Het kost natuurlijk ook heel veel geld om alles draaiende te houden.”

Lees verder onder de foto.


’ De Efteling heeft minder bezoekers dan Auschwitz.’

Zo was Citroen een aantal jaar terug op een filmpremière over het kamp. In de film zag hij mensen een barak restaureren. “Maar die barak was gewoon een replica,”, zegt Citroen. “De echte is na de oorlog gewoon afgebroken. Het is in opdracht van Stalin op een gegeven moment weer herbouwd. De Sovjets hebben Auschwitz bevrijd en hij wilde een film over deze heroïsche gebeurtenis hebben. Toen hebben ze een deel van het kamp weer herbouwd.”

Veel van het materiaal in het kamp werd ook hergebruikt in het stadje zelf. Om het kamp te bouwen hadden de Duitsers namelijk de stenen van huizen uit Oswiecim gebruikt en toen de oorlog voorbij was en het kamp gesloten, haalden de mensen de stenen weer terug. Een groot gedeelte van de door de Duitsers opgeblazen gaskamers en de crematoria is voor de herbouw van huizen gebruikt. Maar ook het hout van barakken werd hergebruikt. Zo kan het gebeuren dat mensen nu in een huis wonen dat gebouwd is met stenen uit de gaskamers. “De as uit de crematoria werd gebruikt voor de funderingen”, vertelt Citroen. “En als dan later zo een huis werd afgebroken, dan gingen de mensen uit Oswiecim graven. Er zou namelijk zo maar wat goud kunnen liggen van mensen die vergast zijn en nog snel hun goud in hun mond of ergens anders in hun lichaam verstopt hadden.”

Citroen leerde dat Auschwitz veel meer was dan een vernietigingskamp. “Er is een hele stad bij het kamp gebouwd, inclusief een chemische fabriek zo groot als 600 voetbalvelden. Maatje Botlek, zeg maar. Kampgevangenen delfden in de omgeving steenkool en dat werd in de fabriek omgezet in vliegtuigbenzine en kunstrubber. Alles in het belang van de oorlog. Verder was er ook veel bio-industrie, wat toen erg modern was. Er was ook een soort Landbouw Hogeschool, waar studenten uit heel Duitsland onderwijs kregen. De Nederlandse verzetsman en later minister Sicco Mansholt heeft veel ideeën ontleend aan wat er in Auschwitz in de praktijk werd gebracht.”

Lees verder onder de foto.


‘Het verhaal van ‘Wir haben es nicht gewußt’ is complete onzin. Iedereen wist ervan.’

Auschwitz werd in vier jaar tijd van klein stadje door de Duitsers omgetoverd tot een imperium. “In het begin telde Oswiecim 12.000 inwoners, waarvan 8000 joden, die allemaal zijn vermoord. Tien jaar na de oorlog telde Oswiecim 50.000 inwoners”, legt Citroen uit. “Het was een complete industriestad geworden. Het verhaal van ‘Wir haben es nicht gewußt’ is complete onzin. Iedereen wist ervan. De kampgevangenen moesten op hun weg naar de bouwgrond ook gewoon door het stadje heenlopen. Als ze dan terugkwamen, liepen ze met karren waar een deken op lag, en waar af en toe een arm of een been onderuit stak. Op die karren lagen dus stapels lijken, die moesten weer mee terug naar het kamp. In Polen wordt altijd gezegd dat Oswiecim de stad is en Auschwitz het kamp, alsof de twee niks met elkaar te maken hebben. Maar ze hebben juist alles met elkaar te maken.”

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Het laatste nieuws

Uit de krant