Joop Stolk was een gerenommeerd lid van de Rotterdamse Smalfilm Liga. De film ‘Eilanden Expresse’ is een gespeelde documentaire uit 1954 over het oude stoomtreintje van Rotterdam-Zuid naar Hellevoetsluis. Foto’s: Bas Romeijn Films
Joop Stolk was een gerenommeerd lid van de Rotterdamse Smalfilm Liga. De film ‘Eilanden Expresse’ is een gespeelde documentaire uit 1954 over het oude stoomtreintje van Rotterdam-Zuid naar Hellevoetsluis. Foto’s: Bas Romeijn Films

Film Eilanden Expresse uit 1954 over Rotterdamse stoomtram weer te zien

Algemeen 1.672 keer gelezen

Rotterdam – ‘Eilanden Expresse’ is een leuke gespeelde documentaire van Joop Stolk over een reis per stoomtram van de RTM van Rotterdam naar Hellevoetsluis. Het openbaar vervoer van toen. Met opnames van in en bij de tram en de stations Rosestraat op Zuid in Rotterdam, Rhoon en Spijkenisse. Dat stukje erfgoed heeft Bas Romeijn Films nu laten digitaliseren en op internet gezet.

In Rotterdam was al sinds 1932 een afdeling van de Nederlandse Smalfilm Liga actief. Als filmamateurs waren zij niet afhankelijk van opdrachtgevers en konden zich meer artistieke vrijheden permitteren dan de ‘vakfilmers’. Mede door toedoen van deze amateurfilmers ontwikkelde het maken van films zich tot expressieve kunst. Al direct in het openingsjaar wonnen een paar leden op een nationaal congres een eerste prijs met een documentaire.

In de oorlogsjaren nam de bezetter het filmarchief van de NSL in beslag en vernietigde het grotendeels. In 1949 werd de afdeling Rotterdam een zelfstandige vereniging met een eigen verantwoordelijkheid. De naam veranderde in Rotterdamse Smalfilm Liga en werd afgekort tot RSL.

RSL lid Joop Stolk
Sinds kort heeft Bas Romeijn de beschikking over het filmarchief van het RSL lid Joop Stolk waaruit hij nu de eerste film op zijn website heeft gepubliceerd. Het is de veel besproken 16mm film Eilanden Expresse uit 1954.

Lees verder onder foto.

De film gaat over het oude stoomtreintje van Rotterdam-Zuid naar Hellevoetsluis. Voor die tijd was de opzet vernieuwend en de toegepaste techniek door Joop Stolk innovatief te noemen. Nieuw was de vorm van de gespeelde documentaire, terwijl het gekoppelde systeem van projector en bandrecorder voor die tijd een technisch hoogstandje was. Bij de landelijke manifestatie van de NOVA won de documentaire van Jan Harmsma, Joop Stolk en Aad den Besten de eerste prijs in de hoofdklasse.

Lees verder onder foto.

Bas Romeijn heeft echter gebruik gemaakt van een later gemaakte kopie waarbij het geluid op de filmstrook zelf is aangebracht. Hoe de taken van de makers en de spelers van de film verdeeld waren is niet precies bekend, maar Joop Stolk speelt in de film ook de conducteur!

RTM
Rotterdamsche Tramweg Maatschappij of kortweg de R.T.M. werd opgericht in 1878 met het doel tramlijnen in en buiten Rotterdam aan te leggen en te exploiteren. In 1879 werd de paardentramlijn tussen het Beursplein en Crooswijk geopend en een jaar later bezat de maatschappij al zes lijnen. De eerste stoomtramlijn was die van Rotterdam naar Delfshaven in 1881 en een jaar later naar Schiedam, zo lezen we op de website geschiedenisvanzuidholland.nl.

Lees verder onder foto.

Het streven om ook stoomtramdiensten naar de Zuidhollandse en Zeeuwse eilanden te stichten, kreeg in 1898 gestalte toen de tramlijn van Rotterdam-Zuid (Rosestraat) naar de Hoekse Waard in gebruik werd gesteld. In 1904 opende de R.T.M. met de lijn Rosestraat-Spijkenisse de dienst op West-IJsselmonde, dus Rhoon, Poortugaal, Hoogvliet en Spijkenisse. Een jaar later, 1905, naar Hellevoetsluis en in 1906 naar Oostvoorne. Vooral deze laatste lijn was belangrijk voor de vele badgasten die ‘s zomers in groten getale uit Rotterdam en omstreken naar het strand trokken.

Lees verder onder foto.

‘Moordenaartje’
Overal langs de lijnen veroorzaakte de tram echter ook wel eens verkeersslachtoffers (vaak kinderen), vandaar dat hij al spoedig de ‘moordenaar’ of ‘moordenaartje’ genoemd werd. In de loop van de jaren dertig werden ook tal van R.T.M.-autobusdiensten in gebruik genomen en dat betekende ook min of meer de ondergang van de stoomtram. Op 6 november 1965 was het zover dat de allerlaatste tram naar Hellevoetsluis reed.

Film
De film is op de website van Bas Romeijn al de 251e oude film met onderwerpen uit de regio Rotterdam, er is dus héél veel moois te zien op: https://basromeijnfilms.blogspot.com

Stuur jouw foto
Mail de redactie
Meld een correctie

Het laatste nieuws

Uit de krant