Rotterdam heeft er 56 nieuwe gemeentelijke monumenten bij

Rotterdam - Gemeente Rotterdam heeft er 56 gemeentelijke monumenten bij. Op 21 december 2021 heeft het college van B en W 56 monumenten aangewezen uit de lijst van 66 voorlopig aangewezen monumenten van 25 mei 2021. Van tien objecten wordt nog bepaald of zij een monument worden. 

Door Peter Zoetmulder

De lijst bevat met name gebouwen uit de gebieden Feijenoord, Charlois, Pernis, Delfshaven, Overschie en Hillegersberg-Schiebroek. Maar ook de ‘vergeten’ monumenten zoals het Oogziekenhuis (uit 1948) in het Centrum zijn meegenomen. 

Daarnaast zijn diverse gebouwen opgenomen waar herontwikkeling of transformatieplannen voor zijn zoals: restanten van de Julianakerk (uit 1930) op Heijplaat (Charlois) en het Unileverfabrieksgebouw (margarinefabriek) aan de Nassaukade in Feijenoord.
Op de lijst staan ook de Maassilo bij de Maashaven, het rioolgemaal aan de Van Goghlaan in Hillegersberg, het voormalige feestgebouw ‘De Courzant’ op Heijplaat en het bedrijfsverzamelgebouw van Maaskant aan het Zuidplein. Deze monumenten zijn stuk voor stuk kenmerkend voor de opkomst van de stad Rotterdam en met deze aanwijzing wordt de monumentale waarde veiliggesteld.
In dit artikel meer over drie aangewezen nieuwe monumenten. Nieuwsgierig welke monumenten nog meer op de lijst staan? Zie: rotterdam.nl/nieuws/monumenten/

Margarinefabriek uit 1891
Het voormalige Unilever terrein met de margarinefabriek op Zuid (Feijenoord) wordt herontwikkeld. Ontwikkelaar VORM heeft het complex aan de Nassaukade gekocht en werkt samen met de gemeente Rotterdam en architectenbureau Mecanoo aan een plan voor een nieuwe ‘stadswijk’ met waarschijnlijk 1.200 woningen. Maar ook de rijke historie van de voedselproductie en het bekende Unileverfabrieksgebouw moet op een eigentijdse wijze worden teruggebracht in de nieuwe stadswijk.
De margarinefabriek sluit in 2022 zijn deuren als productielocatie. In de 24.000 vierkante meter omvattende fabriek worden merken als Becel en Croma geproduceerd. De huidige eigenaar Upfield, die de fabriek in 2018 overnam van Unilever ziet geen toekomst meer voor het complex.

De margarinefabriek werd in 1891 gebouwd door de Brabantse Rotterdamse ondernemer Samuel van den Bergh die sinds 1927 samenwerkte met Anton Jurgens in de Margarine Unie. In 1930 fuseerde zij met het Engelse Lever Brothers tot Unilever. Boven de fabriek ligt het voormalige hoofdkantoor van Unilever Nederland. Dit 133 meter horizontale kantoorgebouw de Brug dat in 2005 in gebruik werd genomen maakt geen onderdeel uit van het herontwikkelingsplan.

Lees verder onder foto.

De voormalige Julianakerk uit 1930 wordt herontwikkeld - met behoud van de kerktoren - tot Hof van Juul. Foto: Impressie HUM

Toren Nederlands Hervormde Julianakerk uit 1930
De voormalige Julianakerk aan de Zaandijkstraat 7 op Heijplaat in Charlois wordt herontwikkeld tot Hof van Juul. Op 6 augustus 2017 verwoestte een tragische brand het kerkgebouw dat in 1930 werd gebouwd.
De toren is nu aangewezen als gemeentelijk monument. In het herontwikkelingsplan worden de overgebleven resten van de kerk, waaronder de kerktoren geïntegreerd in de nieuwbouw van vier bijzondere woningen. Met de bouw van deze vier woningen is het vooralsnog een mogelijkheid om de toren en belangrijke delen van de huidige bebouwing te behouden.

De Nederlands Hervormde Julianakerk op de hoek van de Streefkerkstraat en de Zaandijkstraat is in 1930 gebouwd en gefinancierd door scheepswerf RDM. Tussen 1914 en 1930 werd Tuindorp Heijplaat gebouwd door de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij voor de huisvesting van haar personeel. Het ontwerp van de Julianakerk was van architect Samuel de Clercq (1876-1962).
De Julianakerk werd in 2007 buiten gebruik gesteld maar was tot 2011 nog deels gebruikt voor diensten van de Protestantse Gemeente Rotterdam-Zuid. In augustus 2017 brandde de Julianakerk grotendeels af.

Lees verder onder foto.

Het Oogziekenhuis Rotterdam uit 1948 aan de Schiedamse Vest 180. Foto: nieuws.top010.nl

Oogziekenhuis Rotterdam uit 1948
Het Oogziekenhuis aan de Schiedamse Vest 180 in Rotterdam is ontworpen door gemeente architect Ad van der Steur (1893-1953). Bij de oplevering in 1948 was ze het grootse oogziekenhuis van Nederland. In 1955 werd het gebouw uitgebreid en in 2005 grootschalig gerenoveerd.

In het najaar van 1940 werden de voorbereidingen getroffen voor een nieuw ziekenhuis met 85 bedden. De architect A. van der Steur tekende een nieuw ziekenhuis gelokaliseerd op een terrein tussen de Baan en de Schiedamse Singel. Op 2 april 1942 werd de eerste paal geslagen door de aannemer J.P. van Eesteren. In mei 1943 werd op last van de Duitse bezetters gestopt met de bouw. Alle materialen werden in beslag genomen.

Na de bevrijding werd de bouw hervat en uiteindelijk opende de toenmalige burgemeester P. J. Oud op 15 december 1948 het nieuwe oogziekenhuis. Het gebouw was hoefijzervormig, had vijf etages en 101 bedden. Het was daarmee het grootste oogziekenhuis in Nederland. Op de diverse verpleegafdelingen waren 57 bedden voor de derde-klas verzekerden en 25 bedden voor de eerste-klas en tweede-klas verzekerden. De kinderafdeling beschikte over 15 bedden en vier wiegen.
Om hygiënische redenen was de OK op een aparte verdieping gevestigd. Kliniek en polikliniek waren gescheiden. Alle wanden waren betegeld; een noodzakelijk geachte hygiënische maatregel. Doordat de oogpatiënten zich langs de wanden voortbewogen, moesten deze makkelijk schoon te maken zijn. Ook qua instrumentarium voldeed het ziekenhuis aan alle moderne eisen.

De toenemende patiëntenstroom maakte uitbreiding noodzakelijk. Dat kon aan de noordzijde van het ziekenhuis. Architect van der Steur was overleden, maar zijn opvolger G. Drexhage handhaafde zijn bouwstijl. De eerste steen werd 2 december 1954 gelegd. De vleugel had twee verdiepingen minder dan het bestaande gebouw. De uitvoering was wederom opgedragen aan aannemer J.P. van Eesteren. Op de begane grond werd de polikliniek gevestigd. Daarnaast was het oogziekenhuis: twee operatiekamers, een laboratorium en acht ziekenzalen met in totaal 62 bedden rijker. Eind 1956 werd het nieuwe complex geopend.

In 2005 is is het hoofdgebouw verbouwd en gerenoveerd. De oorspronkelijke details van Van der Steur zijn zoveel mogelijk bewaard en zelfs weer teruggebracht. Het aantal verpleegafdelingen werd van drie tot één gereduceerd. De vrijgekomen ruimte met de opbouw van een etage maakte het mogelijk de polikliniek in het hoofdgebouw te huisvesten. Door de binnenplaats te overkappen is centraal in het gebouw een grote patio ontstaan waardoor licht op alle verdiepingen naar binnen valt.