‘Maak gebruik van onze ervaring als pioniers van het wijkraadsmodel’

Rotterdam - In een gezamenlijke notitie van 10 september 2021 namens 12 van de huidige 14 wijkraden (Noordereiland en Vreewijk ontbreken), deelt een groep betrokken wijkraadsleden van het eerste uur zijn zorgen over de diverse tekortkomingen in het nieuwe wijkraadbestel. De notitie is gericht aan de fracties van de Gemeenteraad Rotterdam.

Door Peter Zoetmulder

Zij waarschuwen er voor dat de relatie tussen de wijkraad en wijkmanager in het nieuwe bestel uit balans dreigt te raken, en adviseren om de beslissingsbevoegdheid over het wijkbudget bij de wijkraad te laten. Het valt nu echter nog steeds niet met zekerheid te zeggen, dat dit advies zal worden opgevolgd. “In het huidige systeem wordt de toekenning van de subsidie gemandateerd aan de wijkraad. In het nieuwe systeem neemt de wijkmanager zelf het definitieve besluit.”

Daarnaast zijn deze pioniers van het wijkraadsmodel verbaasd, dat de eindverantwoordelijkheid over bewonersinitiatieven bij de wijkraden wordt weggehaald. “Binnen de wijkraden functioneerde het huidige besluitvormingsproces rondom bewonersinitiatieven prima. Omdat er ook nog geen alternatieve systematiek voorhanden is, blijft het gissen wat precies de bedoeling is.” Bewonersinitiatieven zijn onlosmakelijk verbonden met het werk van de wijkraad. “Het is dan ook – juist richting bewoners – belangrijk om de wijkraad een rol in dit proces te geven en dit ook goed vast te leggen in een protocol.”

De redactie vroeg ook een aantal individuele wijkraadsleden naar hun mening over de oude en nieuwe aanpak, zij hebben met de huidige wijkraden immers al de nodige ervaringen opgedaan!

Margreet Rolink (Afrikaanderwijk):

“De voordelen zijn van wijkraden ten opzichte van gebiedscommissies zijn dat je als wijkraadslid makkelijker aanspreekbaar en bereikbaar bent als mede-buurtbewoner en weet wat er speelt in de wijk. Een ander voordeel is dat beslissingen waarbij het belang van de mede-bewoners voorop staat, makkelijker te nemen zijn in een wijkraad omdat door de kleinere omvang van gebied en het aantal wijkraadsleden er eerder een gemeenschappelijke mening/advies gevormd/gegeven kan worden.”

Leon van Barneveld (Bergpolder):

“Het voordeel is wat mij betreft dat je als wijkraadslid dichtbij de wijk staat. Een nadeel is de afstand van de wijkraad tot de verschillende clusters en het ambtelijk apparaat. Ook heb ik het gevoel dat niet alle adviezen vanuit de wijkraad serieus zijn genomen, zowel gevraagd als ongevraagd. Vooral de beoordeling van de bewonersinitiatieven moet m.i. echt bij de wijkraad blijven.”

Mavis v/d Heuvel-Fairbarn (Vreewijk):

“De wijkraad is voor mij een vervolg van mijn vrijwilligerswerk in de wijk. Ik ben altijd sociaal bezig geweest om te verbinden. Men kent mij in de wijk. Als drie of vier leden van een wijkraad het niet eens zijn met een besluit wordt het verworpen. Bij een gebiedscommissie zijn er meer stemmen die tellen en heb je minder kans dat er een blok gevormd wordt om je de mond te snoeren. Een wijkraad is naar mijn mening geen gezonde constructie.”

Marvin Biljoen (Agniesebuurt):

“De praktische voordelen van een wijkraad liggen met name in het feit dat de gekozen volksvertegenwoordigers zich kunnen richten op lokale zaken die echt belangrijk zijn voor een buurt/wijk. Daarmee worden belangen veel beter vertegenwoordigd/gewaarborgd in de totstandkoming én uitvoering van beleid. Tevens kunnen bewoners en ondernemers allerlei aangelegenheden via een wijkraad (veel sneller) voor elkaar krijgen door de korte lijnen die je als wijkraadslid hebt. En ten slotte zijn wijkraden bijzonder toegankelijk want er is een grote kans dat je een wijkraadslid kent omdat diegene ook in jouw buurt/wijk woont wat de ‘kloof’ tussen de burger en de politiek ook minder groot maakt.
De nadelen daarentegen liggen met name in de wijkoverstijgende situaties (bijvoorbeeld, welke wijkraad krijgt mandaat over de inrichting van een weg) én de ambtelijke ondersteuning (die structureel veel te weinig is voor alle vragen en ambities van de wijkraad). En niet te vergeten: ‘bevoegdheden’ - de wijkraad gaat hier niet over dus mag je er niks van vinden...
Ik ben bijzonder kritisch over de nieuwe plannen. Hoewel de leefomgeving in de Agniesebuurt sterk verbeterd is in de afgelopen jaren zie ik diezelfde vooruitgang niet in alle wijken - waar ook wijkraden actief zijn. Dit heeft deels te maken met motivatie van wijkraadsleden maar ook met het feit dat ‘niet de wijk aan zet is, maar de gemeente’. In Noord (maar ook andere gebieden) wordt het kind met het badwater weggegooid en je zou hopen dat er na 3,5 jaar (succesvol) experimenteren met 6 wijkraden een andere afweging wordt gemaakt. Toch blijf ik hoop houden dat in het nieuwe bestuursmodel de wijk echt aan zet komt!”

Toelichting huidige situatie

De gemeente Rotterdam heeft tot op dit moment in twaalf gebieden een Gebiedscommissie. Een commissie bestaat uit negen tot vijftien leden, afhankelijk van de grootte van het gebied. De leden hoeven niet aangesloten te zijn bij een politieke partij. In de gebieden Noord en Feijenoord zijn echter in plaats van de Gebiedscommissies in totaal 14 wijkraden ingesteld. Ook zijn er nog in zes wijken in Delfshaven, Prins Alexander en Charlois wijkcomités.

Volgend jaar komen er echter in totaal 39 geheel nieuwe wijkraden in plaats van de Gebiedscommissies en de huidige 14 wijkraden. In de nieuwe wijkraden beslissen de leden over kwesties die in hun wijk spelen. Wijkbewoners kiezen deze wijkraadsleden zelf. Elke Rotterdammer van 16 jaar en ouder kan zich verkiesbaar stellen. Wijk aan Zet gaat van start vanaf de verkiezingen van 16 maart 2022.

Op dit moment heeft Noord 6 wijkraden, verdeeld over: Agniesebuurt, Bergpolder, Blijdorp, Liskwartier, Oude Noorden en de Provenierswijk. Feijenoord (Zuid) heeft 8 wijkraden, verdeeld over: Afrikaanderwijk, Bloemhof, Feijenoord, Hillesluis, Katendrecht/Wilhelminapier, Kop van Zuid-Entrepot, Noordereiland en Vreewijk.