Het schiet opeens lekker op met Fenixloods II

Rotterdam - De transformatie van de Fenixloods II is een stap verder. De restauratie van de zuid- en oostgevel van de voormalige op- en overslagloods uit 1923 is voltooid. Anderhalf jaar is er gewerkt aan de 127 meter lange gevel aan het Deliplein op Katendrecht en de kopse kant bij de Rijnhavenbrug.

De gevels - die momenteel uit de steigers komen - zijn volgens het restauratieplan van Bureau Polderman aangepakt en hebben een totaal nieuwe aanblik. In 2018 is gestart met de transformatie van de Fenixloods II, met als doel dit unieke voorbeeld van Rotterdamse havenarchitectuur te behouden. In de loods opent Landverhuizersmuseum FENIX in 2024 haar deuren.

Roerig

De roerige geschiedenis van Fenixloods II had tussen de oplevering in 1923 en 2018, toen de restauratiewerkzaamheden startten, zijn sporen nagelaten. Elementen uit 1923 waren terug te vinden, maar ook van het herbouwplan uit 1948-50. Ook in de zestig jaar daarna werden allerhande toevoegingen gedaan en wisselde de functie van het gebouw. In 2018 bezat de gevel kortom weinig uniformiteit. Alle elementen van de gevel zijn gerestaureerd of bijgemaakt. De karakteristieke kozijnen zijn hersteld naar de situatie van 1923 en voorzien van monumentenglas. De 2.200 vierkante meter van de zuidgevel is schoongespoten en opnieuw voorzien van cementstuc. De kenmerkende schuifpuien op straatniveau zijn teruggebracht naar de originele naoorlogse staat uit 1950. Deuren en kozijnen zijn bovendien in de oorspronkelijke kleur groen geschilderd. Er is nu een rustig ritme van kolommen, vensters en puien ontstaan.
Rutger Polderman, directeur Bureau Polderman: “Ons werk aan Fenixloods II is erop gericht om de cultuurhistorische waarde van het pand als op- en overslagloods te behouden. De Fenixloods II kent een bewogen geschiedenis als onderdeel van de landverhuizersgeschiedenis in het verstedelijkte havengebied Katendrecht. Het gebouw vertelt de bloei, verwoesting en herrijzenis van dit deel van de Rotterdamse haven. Wij willen dat behouden voor toekomstige generaties.”

Karakter

Met het nieuw ontstane gevelbeeld wordt het karakter van het voormalige havengebouw onderstreept. De loods wordt klaar gemaakt voor zijn nieuwe functie, met onder meer een museum op de eerste etage. De komende jaren krijgt de Fenixloods II een eigentijdse toevoeging, waarvoor het Chinese architectenbureau MAD Architects is aangetrokken. Zij tekende voor het ontwerp van ‘de tornado’, een panoramisch uitzichtpunt op het dak van het historische gebouw. Oud en nieuw komen ook samen in het midden van de gevel, waar een enorme glaspui gerealiseerd wordt die een nieuwe doorkijk biedt vanaf Katendrecht naar het water en de Kop van Zuid. Deze nieuwe toevoeging wordt het toekomstige entreegebied van FENIX.

Op- en overslagloods

De geschiedenis van de Fenixloods II is nauw verbonden met de Rotterdamse haven. Het gebouw is in 1923 in gebruik genomen onder de naam San Franciscoloods en was toen met zijn 360 meter lengte de grootste loods ter wereld. Architect C.N. van Goor ontwierp een constructie van gewapend beton met markante ramen en stevige kolommen. Het gebouw deed dienst voor de op- en overslag van goederen. Het interbellum en de wederopbouwperiode zijn belangrijke tijdsvakken in de geschiedenis van het gebouw. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de kades rond de loods opgeblazen. Later trof een brand het middendeel van de loods. In 1950 werd de loods in twee afzonderlijke gebouwen herbouwd: Fenixloods I en Fenixloods II.

FENIX

FENIX is gevestigd in de Fenixloods II. In de directe omgeving van de loods stapten miljoenen mensen aan boord van passagiersschepen voor vertrek naar een nieuwe bestemming. In FENIX gaat het over die bewegingen en alle emoties die daarbij opgeroepen worden. Liefde, hoop of avontuur beweegt mensen over de hele wereld om hun koffers te pakken. Vanuit een Rotterdams perspectief verzamelt FENIX actief een collectie internationale (hedendaagse) kunst, fotografie en historische objecten die deze verhalen tot leven brengt. 

Kofferlabyrint en scheepsmodellen

Het nieuwe Landverhuizersmuseum FENIX in de Fenixloods II wil straks één van de mooiste musea van Nederland zijn. Met de restauratie schiet het dus al lekker op. Ook de inhoud wordt al geruime tijd stukje bij beetje zorgvuldig samengesteld door stichting Droom en Daad, initiatiefnemer en eigenaar van het museum. 

Het museum gaat in 2024 open en zal alles te maken hebben met vertrekken en arriveren. Met mensen die van land verhuizen. Miljoenen mensen vertrokken van kades van de Wilhelminapier en Katendrecht op weg naar een betere toekomst, miljoenen mensen arriveerden in onze stad met hetzelfde doel.

We hebben al allerlei bijzondere objecten zien langskomen in enthousiaste persberichten. Een panorama van Rotterdam uit 1826, bijzonder scheepsmodellen van schepen van de Holland Amerika Lijn die vorige eeuw tussen Rotterdam en New York voeren, een stuk uit de Berlijnse Muur...

Soms zijn de kunstwerken die straks in de FENIX te zien zijn nu al voor alle Rotterdammers beschikbaar. Denk aan de deur die sinds enkele maanden op de kop van de Wilhelminapier staat. L’Âge d’Or is een ruim 3,5 meter hoge openstaande deur van beschilderd brons. De deur staat symbool voor arriveren in Rotterdam óf er juist uit vertrekken. 

Waar we ons erg op verheugen is het labyrint van koffers waar de bezoekers straks doorheen kunnen dwalen, Er zijn zo’n 2000 koffers nodig, nu zijn er al 500. Eerder dit jaar kwam er een heel bijzonder exemplaar bij, een ongeveer honderd jaar oude hutkoffer met koperen beslag van ruim een meter lang en 65 centimeter hoog.