‘Koffer’ lost mysterie rond oom Gijs op

Met de vondst van de koffer van Oom Gijs in Oost-Duitsland valt een puzzelstuk in de geschiedenis van Kees de Heer uit Hoogvliet op zijn plaats. Niemand wist wat er met Oom Gijs die in de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeider naar Duitsland werd gestuurd was gebeurd. Een koffer die een tante van Kees vindt tijdens opruimen van het huis van haar overleden moeder zet Kees op het spoor van zijn oom.

HOOGVLIET - In de koffer die acht jaar geleden wordt gevonden, komen kaarten tevoorschijn die in de oorlog naar Kees zijn gestuurd. Die woont bij zijn oma op het platteland om aan te sterken. De vijfjarige Kees heeft een ernstig hongeroedeem en voor zijn leven wordt gevreesd. Hij komt er weer bovenop en leert opnieuw lopen.
Op één van de kaarten schrijft de zus van Kees dat ze hoopt dat er snel vrede komt. Ook vermeldt ze dat ze geen prakje meer krijgt. “Het vreemde was dat ik wel voldoende te eten had en ik me, toen ik die kaarten in handen kreeg afvroeg waarom ik wel en mijn zus niet naar mijn oma was gestuurd,” zegt Kees. Kees gaat na zijn pensionering, gestimuleerd en gesteund door Maria op onderzoek uit. Het laat hem niet los. Hij komt er achter zijn zus nog overlevingskansen had en dus thuis bleef.
De gehele familie de Heer zat in het verzet. “En als je dan wordt gepakt wordt het gehele gezin gedood.”

Verzet

Het gezin blijft uit het zicht, maar dan worden Oom Gijs en zijn broer Janus verplicht om dwangarbeid te verrichten. Via het Rode Kruis en de Oorlogsgravenstichting komt Kees er achter dat Oom Gijs naar Auerbach, tegen de grens van Tsjechië aan, is gestuurd. Via de gemeente Auerbach komt Kees bij de stadsarchivaris Regina Meyer terecht en middels een oproepje in de plaatselijke krant meldt zich de dochter van de eigenaar van de firma Mökel & Seifahrt waar Oom Gijs te werk was gesteld. Ze herinnerde zich dat er op zolder van het bedrijfspand nog een houten koffer stond. Kees en Maria reizen in 2010 naar Auerbach en zijn ontroerd bij het zien van de koffer en het warme onthaal van de inmiddels 78-jarige dochter.In de koffer ontdekken ze wat kleding, scheergerei, een herenbadpak en een stapel brieven van de familie en van hemzelf.

Krijgsgevangen

“Oom Gijs had wel gereageerd op de brieven die hij kreeg, maar deze nooit verstuurd. Er was ook een telegram met het bericht dat Oom Janus was overleden aan tyfus.
Zelf had Oom Gijs het totaal niet naar zijn zin. Volgens mij was hij, als je alles leest, een behoorlijk obstinate man.” Kees kan zich nog kwaad maken over de brieven van thuis waarin staat dat Oom Gijs zijn hoofd omhoog moet houden en zijn hart fier vooruit. “Hij was verdorie een krijgsgevangene, wat wil je dan? Maar de familie was zeer strenggelovig Nederlands Hervormd van de afdeling De Vergadering. Mijn vader was het zwarte schaap van de familie.”

Polsmoffen

Het laatste spoor van Oom Gijs leidt naar het concentratiekamp Gross-Rosen. “Op een formuliertje met bezittingen staat een paar chamatchen, polsmoffen, die mijn oom zelf had gebreid. Dat was even heel emotioneel toen ik dat las. Een definitief bewijs van zijn overlijden op 22-jarige leeftijd hebben we niet.”
Het verhaal is in boekvorm verschenen en de koffer heeft een plekje in het Verzetsmuseum gekregen. “Maar we hebben wel bedongen dat als het museum op wat voor manier dan ook ophoudt te bestaan de koffer naar mijn dochter gaat. Dan blijft de koffer in ieder geval behouden.”

Schrijfster Karina van Oosterhout heeft de geschiedenis rond de zoektocht naar oom Gijs in een boek vastgelegd. Het is te bestellen bij www.boekscout.nl. De koffer is aan het Verzetsmuseum in Gouda geschonken.

Aanmelden

Iemand anders of jezelf opgeven als Hoogvlieter, Pernisser of Albrandswaarder van de Week kan via redactie.bl@persgroep.nl.