Vincent Mentzel: ‘Te veel gebouwen gesneuveld, maar Rotterdam is een fijne stad’

Rotterdam - “Waar wil je het over hebben”, vraagt fotograaf Vincent Mentzel. Geen loze opmerking, want hij heeft zó veel meegemaakt. “Ik denk weleens na over het schrijven van m’n memoires. Ik moet dan uit m’n geheugen putten, want ik heb nooit aantekeningen gemaakt”, zegt Mentzel (72), die talloze prijzen won. Foto’s in oorlogsgebieden maakte en van het Koninklijk Huis. Prins Claus, fervent amateurfotograaf, wipte af en toe aan, om te praten over fotografie en het leven. Jarenlang leidde de Rotterdammer van de Week, een vrij leven, totdat hij Nancy tegenkwam en op z’n 53ste vader werd van Victorine.

Door Jaap Deijbel

Ben je een Rotterdammer?

“M’n wieg stond in Hoogkarspel. Toen ik op m’n 19de, zonder dat ik kon tekenen en schilderen, werd aangenomen bij de Kunstacademie, ben ik hier gaan wonen. In het derde jaar adviseerde directeur Pierre Jansen mij iets anders te kiezen.

Doordat ik veel in de Kunstenaarssociëteit kwam, raakte ik bevriend met acteurs van het Rotterdams Toneel, zoals Rob de Vries. Hij zei: ‘Jij wordt theaterfotograaf’, en zorgde ervoor dat ik bij de Amsterdamse Maria Austria, het vak leerde.”

Je bent hier niet opgegroeid.

“Na Naaldwijk en Amsterdam, ging m’n vader, bekend als de rooie dominee, naar Dordrecht. M’n moeder was er jarenlang PvdA-raadslid. En ze was docent Maatschappijleer. M’n twee broers en ik waren belhamels. En als dominee-zoontjes werd er op je gelet. Rotterdam voelde voor mij als een bevrijding.”

Waarom bleef je niet in 020?

“Omdat in Rotterdam minder concurrentie was. En ook al was de stad plat en saai, er was altijd nieuws over bouwprojecten. Na de fotodienst van het AD, vroeg NRC me, politiek Den Haag te fotograferen. Dat was nieuw. Ik bewonderde Den Uyl en raakte bevriend met Ruud Lubbers. Eind jaren zeventig voelde ik me onderdeel van de Haagse stolp. Doordat ik minder alert naar momenten en personen keek, miste ik soms wat.

In overleg, ben ik buitenlandreportages gaan maken. China intrigeerde me vanaf het begin. Ik was er voor het eerst toen ze net als Mao, in blauwe pakkies liepen. Hoe om te gaan met macht, heeft me altijd gefascineerd. Dat geldt voor de Chinese leiders, maar ook voor beveiligers, agenten of verkeersregelaars.”

Waarom toch nog pappa?

“Rond mijn vijftigste werd ik, wat relaties betreft serieus, en ontmoette ik mijn huidige vrouw. Na de geboorte van onze dochter ben ik gewoon door blijven gaan met reizen. Even naar China en even naar Amerika. Vanaf dag 1 geniet ik van haar. We praten veel en ik hoop dat ik haar kinderen allemaal nog zal meemaken.”

Ben je nu koningsgezinder?

“Ha, ha. Ik ben republikein. Maar doordat ik de koninklijke familie heb geportretteerd en meegemaakt op buitenlandse reizen, weet ik dat ze aardig zijn. Máxima is voor Alexander, die z’n stinkende best doet, een zegen. Toen hij 18 werd trok ik een dag met hem door Rotterdam. Vervolgens vroeg hij aan z’n moeder of hij bij me mocht blijven eten? ‘Nee’, zei Beatrix, ‘je hebt huiswerk’. Ze is streng en heeft alles door. Ik werd tijdens een staatsbezoek op de grond geduwd. ‘Hoe gaat het met de jonge vader?’ vroeg ze vervolgens. Claus kwam hier voor het eerst en ik zei: Hoe zal ik u noemen? ‘Prins Claus’, antwoordde hij. Dat is hetzelfde als Jan Jansen! Ach, het is een toneelspel.”

Het kale Rotterdam is nu hot.

“Door een sloopwoede zijn teveel gebouwen na de oorlog gesneuveld. Maar Rotterdam is nu een fijne stad, ook al heb ik niks met Zuid. Het Deliplein is leuk. De plannen van Wim Pijbes voor de Fenixloods en Het Park ook. Pleisterplekken zijn: Rijke & de Wit, Steijn, De Pijp en, ondanks de arrogante bediening, De Ballentent. Die zaak heeft een gemixte klandizie. Geregeld meren roeiers en loodsen er met hun bootjes af. Dat zie je toch nergens!”

Persoonlijk

Onderscheidingen: Erasmusspeld. Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, Master of Press Phothography, 2x Zilveren Camera, 2x eerste prijs World Press Photo. Het Rijksmuseum, Atlas van Stolk en Nederlands Fotomuseum bezitten delen van zijn archief.