Een schone buurt, de Roncalli mavo gaat ervoor!

Woensdag 19 december en donderdag 20 december hebben leerlingen van de Roncalli mavo uit klas 1 en 2 zwerfafval verzameld in de omgeving van de school. In totaal hebben de leerlingen 197,7 kilo zwerfafval gevonden. Het verzamelen van het zwerfafval was geen doel op zich. Het was namelijk een onderdeel van een groter onderzoek, dat leerlingen bewust moest maken van de hoeveelheid zwerfafval in de buurt en de gevolgen daarvan voor het milieu. Op de spreidingskaarten is te zien in welke delen van de buurt het meeste afval door leerlingen gevonden is.

De leerlingen begonnen de dag met een les over zwerfafval. Door het lezen van een lesbrief over afval, het bekijken van filmpjes en het maken van vragen kregen de leerlingen een beeld van wat zwerfafval precies is en wat de gevolgen daarvan voor het milieu zijn. Ook kregen de leerlingen zicht op hoe lang het duurt voordat zwerfafval door de natuur onschadelijk gemaakt wordt.

Nadat de leerlingen middels de lesbrief geïnformeerd waren over de problematiek rond zwerfafval gingen de leerlingen aan de hand van stellingen reflecteren op hun eigen gedrag met betrekking tot afval.

Over stellingen als “ik voel me als gebruiker van de buurt verantwoordelijk voor het afval dat er ligt”, “op de plastic soep in de oceaan heb ik geen enkele invloed” en “als er geen vuilnisbak in de buurt is, gooi ik gerust afval op straat”, gaven leerlingen met een groene, oranje en rode kaart hun mening en kregen vervolgens de gelegenheid hun mening te beargumenteren.

Vervolgens gingen de leerlingen in groepen nadenken over hoe het afvalprobleem en de biodiversiteit er over 2, 20 en 200 jaar uitziet. Hierbij werd een beroep gedaan op de verbeelding van leerlingen en ontstonden interessante discussies. Aansluitend stelden de leerlingen een hypothese op, waarbij ze aangaven wie de gebruikers van de buurt zijn, wie ze verwachten dat de grootste vervuilers zijn en waar dan volgens hen het meeste afval zal liggen.

Na het theoretische onderzoek in het klaslokaal konden de leerlingen met het veldwerk aan de slag. Per groep kregen de leerlingen materialen als vuilniszak, prikker en handschoenen (beschikbaar gesteld door de gemeente Rotterdam) om afval op te halen. Dit was niet lukraak prikken. De leerlingen kregen een eigen onderzoeksgebied toegewezen van een kleine hectare. In dat gebied moesten de leerlingen in ongeveer een uur tijd zoveel mogelijk afval verzamelen. De leerlingen gingen fanatiek van start en kwamen met goed gevulde vuilniszakken terug. Weer op school werden de vuilniszakken gewogen en werd de verzamelde data verwerkt tot spreidingskaart.

Fleur, Lotte en Puck (klas 1) gaven aan dat ze als bijzondere items een halve fiets, een nat vest en een oude Nokia telefoon gevonden hadden. Collin, Daantje en Adryen (klas 2) kwamen een wieldop en een koffer tegen. Dit waren wel de uitzonderingen. Ze kwamen voornamelijk plastic (zakjes en tasjes), blikjes en karton tegen.

Terug in het leslokaal werd de spreidingskaart gebruikt om de vooraf gestelde hypothese te toetsen. Veel leerlingen dachten van tevoren dat jongeren de grootste vervuilers zouden zijn. Op basis van de spreidingskaart lijkt dit aannemelijk, rond de scholen ligt namelijk meer afval. Er is echter ook veel afval aangetroffen in het struikgewas verder van de scholen die in de wijk staan. Als afronding namen de leerlingen een groep gebruikers van de buurt in gedachten en bedachten een reclame of slogan rond afval die moest zorgen voor een gedragsverandering bij de doelgroep.

Het doel van het project was leerlingen bewust maken van hoe met afval om te gaan en daar verstandige keuzes in te maken. Uit onderzoek blijkt dat preventie en voorlichting de meest effectieve middelen zijn om iets aan het afvalprobleem te doen. Wij hopen dat onze leerlingen als gebruiker van de buurt mede door dit project verstandig met afval omgaan, maar ook dat zij wanneer ze volwassen zijn bijdragen aan een duurzamere schonere wereld. Fleur geeft aan dat ze door het project meer op afval let en het nu meer ziet op straat. Lotte vult aan dat ze het nu sneller op zou ruimen. Collin en Adryen gaven aan dat ze het veldonderzoek handig en nuttig vonden. Ze gaven aan een goede daad verricht te hebben. Lotte en Puck gaven hetzelfde aan, maar ook dat ze het wel vies vonden.

We willen de gemeente Rotterdam bedanken voor het leveren van de materialen, het meedenken en de fijne samenwerking. Daarnaast hopen we dit onderzoek binnen de international class een vervolg te kunnen geven in samenwerking met een partnerschool in het buitenland.