Hoeveel deksels heeft een doofpot? De liquidatie van de Rotterdamse verzetsstrijders Jonas en Micky Schram

Rotterdam - Traditiegetrouw verschijnen er zo vlak voor en in de maand mei de nodige boeken over de Tweede Wereldoorlog. Nu de meeste archieven zijn geopend is er een doorlopend stromende bron aan informatie vrijgekomen. Historicus Albert Oosthoek heeft daar overigens niet op gewacht. Zes lange jaren is hij aan het spitten en graven geweest naar de waarheid rond de moord op twee jonge, Rotterdamse verzetsstrijders, broer en zus Jonas en Micky Schram.

Door Joop van der Hor

Een dubbele moord dus en geen liquidatie, want dat zou wellicht suggereren dat het verzet heeft afgerekend met een tweetal verraders en daar zet de in het Rotterdamse Zuidwijk wonende Oosthoek (1964) grote vraagtekens bij. Broer en zus Schram worden op grond van valse verdenkingen, zo heeft Oosthoek weten te achterhalen, op 7 februari 1945 door leden van hun eigen verzetsgroep gedood. Oosthoek: “De daders hebben nooit verantwoordelijkheid genomen voor deze gebeurtenis. Ik ben in mijn onderzoek aangelopen tegen een muur van tegenstrijdigheden en valse getuigenissen. Jonas en Micky waren actieve deelnemers aan het gewapend verzet in en buiten Rotterdam. Op grond van een uiterst vage verdenking van pro-Duitse contacten wordt zus Micky opgepakt, verhoord en uiteindelijk geliquideerd. Haar broer Jonas probeerde de liquidatie te voorkomen met als resultaat dat ook hem het zwijgen werd opgelegd. Saillant detail is dat dit geheel tegen de richtlijnen van de Binnenlandse Strijdkrachten indruist. Nog opmerkelijker is dat na de oorlog de betrokkenen zich nimmer over de zaak hebben uitgesproken. Een dubbele ‘vergismoord’ zou immers het einde van hun goede reputatie betekenen.”

Lees verder onder foto >

Foto: Jos Donker

De als docent geschiedenis in het middelbaar onderwijs werkzame Oosthoek spreekt in termen van verzet, verraad, liquidaties, intriges en uiteindelijk een diepe doofpot met daarop een zware deksel welke zelfs niet werd gelicht toen, na de bevrijding, de ouders van Jonas (Johan) en Micky (Maria) Schram op zoek gingen naar hun kinderen en daarbij op een muur van kille zwijgzaamheid en stelselmatige ontwijking stuitten. Gaandeweg het onderzoek werd het historicus Albert Oosthoek beetje bij beetje duidelijk dat het verzet de zaak doelbewust buiten de geschiedschrijving heeft proberen te houden, hetgeen dankzij de vasthoudendheid van Oosthoek, getuige dit boek, uiteindelijk niet is gelukt. 

Albert Oosthoek studeerde geschiedenis aan de Vrije Universiteit te Amsterdam en was als onderzoek medewerker werkzaam bij het Stadsarchief Rotterdam, het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis en het Nationaal Archief in Den Haag. Van zijn hand zijn onder meer; ‘De Knokploeg Rotterdam-Zuid 1944-1945’ en ‘Pim Fortuyn en Rotterdam’.
De liquidatie van Jonas en Micky Schram is verkrijgbaar als paperback en kost € 24,95.